Bilgisayarların Yavaşlama Nedenleri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Sıradan bilgisayar kullanıcılarının ortak şikayeti bilgisayarlarının çok yavaşlamasıdır. Bu şikayetlerin aslında bilinçsiz kullanımdan kaynaklanan bazı nedenleri vardır. Bu yazıda bilgisayar performansının nasıl iyileştirilebileceğinden ve nelere dikkat edilmesi gerektiğinden bahsetmek istiyorum. Tabi bu arada bilgisayar deyince Windows İşletim Sistemi (2000, XP, Vista) yüklü klasik bir pc kastettiğimi de belirteyim. Linuxcular zaten kendi başının çaresine bakmak zorunda olan insanlardır :)
1) Windows gelişmiş özelliklerde bulunan performans ayarlarında en iyi görünüm değil, en iyi performans seçeneği seçilmelidir. Bu ayar görsellikten biraz fedakarlık gerektirir ama emin olun makinenizi çok rahatlatacaktır.
2) Masaüstü arkaplanına büyük resimler, slaytlar vs. koymayın, mümkünse düz bir renk seçin olsun bitsin. Zaten kimsenin masaüstündeki resme baktığı yoktur, yani gereksizdir.
3) İşletim sisteminin bulunduğu disk bölümünü (ki bu genelde windowsu kuran kişi tarafından C:\ olarak belirlenir) mümkün olduğu kadar küçük tutarak, doldurmamaya özen gösterin. Örneğin windowsun ilk kurulum aşamasında formatlama yapılırken C:\ için 10GB-20GB aralığında bir boyut yeterlidir. Harddiskin geri kalanı da ihtiyaca göre D:\ E:\ diye bölünebilir. Dosya sistemi olarak da NTFS seçilmelidir.
Ayrıca Belgelerim, müzik, film gibi çok yer kaplayan doküman ve ıvır zıvır dosyaların tamamı hem güvenlik hem de performans açısından C:'de değil, D: gibi bir disk bölümünde saklanmalıdır. Bu tedbir, hem C'nin şişmesini engelleyerek performansı arttırır hem de format atılması gerektiğinde dosyalarınızın silinmesini önler.
4) Bir diğer mesele de;
- çok sayıda ve gereksiz program kurulması,
- kurulan gereksiz programların kaldırılmaması,
- kaldırılsa bile kayıt defterindeki (registry) artıklarının temizlenmemesidir.
Bir sistemin kararlılığını en çok bozan şey program eklenip kaldırılmasıdır.
5) Geçici dosyaların sık sık boşaltılması sistem hızınıza önemli katkı sağlayabilir. Örneğin C:\windows\temp, C:\windows\prefetch klasörleri boşaltılabilir. Temporary Internet Files, History, Cookies gibi internet tarayıcı dosyaları da sık sık boşaltılmalıdır. Bu işlerin tamamını tek bir tıkla yapan bir çok yazılım piyasada mevcut. Örneğin CCleaner tavsiye ederim. Hem gereksiz geçici dosyaları silip hem de Kayıt Defterinizi (Registry) sık sık düzenleyebilirsiniz. Ayrıca program kaldırma işlemini de geride artık bırakmaksızın bu tür programlarla yapabilirsiniz.
6) Diğer bir husus da programların ayarlarının mutlaka yapılmasıdır. Genelde standart kullanıcılar, programları standart haliyle yani varsayılan ayarları ile kurarlar. Tabi böyle olunca da bir çok ücretsiz gibi görünen yazılımlar yanlarında arama çubukları gibi eşantiyon ajan programcıklarla gelirler. Bazı programlar hiç gerekmediği halde kendilerini başlangıçta, sistem açılışında çalıştırırlar. Örneğin Adobe Reader neden açılışta çalışsın ki? Belki günde 1-2 pdf dosyası açacaksınız belki de hiç açmayacaksınız ama adobe reader başlangıçta çalışmış ve RAM'inizi yemektedir. Bu tür programların ayarlarının yapılması, kurulum sırasında GoogleToolbar kurayım mı gibi sorularına da hayır cevabı verilmesi faydalıdır.
7) Gereksiz servislerin (Yönetimsel Araçlar - Hizmetler'de) durdurulmasını tavsiye ederim. Örneğin "kablosuz ağ yapılandırma" adlı otomatik çalışan bir servis vardır ve bilgisayarınızda kablosuz ağ kartı yoksa ya da var da kullanmıyorsanız bu servis boşuna çalışıyor demektir. Bunun gibi hizmetlerin durdurulması da hem güvenlik hem de performans artışı sağlar.
Sıradan bilgisayar kullanıcılarının ortak şikayeti bilgisayarlarının çok yavaşlamasıdır. Bu şikayetlerin aslında bilinçsiz kullanımdan kaynaklanan bazı nedenleri vardır. Bu yazıda bilgisayar performansının nasıl iyileştirilebileceğinden ve nelere dikkat edilmesi gerektiğinden bahsetmek istiyorum. Tabi bu arada bilgisayar deyince Windows İşletim Sistemi (2000, XP, Vista) yüklü klasik bir pc kastettiğimi de belirteyim. Linuxcular zaten kendi başının çaresine bakmak zorunda olan insanlardır :)
1) Windows gelişmiş özelliklerde bulunan performans ayarlarında en iyi görünüm değil, en iyi performans seçeneği seçilmelidir. Bu ayar görsellikten biraz fedakarlık gerektirir ama emin olun makinenizi çok rahatlatacaktır.
2) Masaüstü arkaplanına büyük resimler, slaytlar vs. koymayın, mümkünse düz bir renk seçin olsun bitsin. Zaten kimsenin masaüstündeki resme baktığı yoktur, yani gereksizdir.
3) İşletim sisteminin bulunduğu disk bölümünü (ki bu genelde windowsu kuran kişi tarafından C:\ olarak belirlenir) mümkün olduğu kadar küçük tutarak, doldurmamaya özen gösterin. Örneğin windowsun ilk kurulum aşamasında formatlama yapılırken C:\ için 10GB-20GB aralığında bir boyut yeterlidir. Harddiskin geri kalanı da ihtiyaca göre D:\ E:\ diye bölünebilir. Dosya sistemi olarak da NTFS seçilmelidir.
Ayrıca Belgelerim, müzik, film gibi çok yer kaplayan doküman ve ıvır zıvır dosyaların tamamı hem güvenlik hem de performans açısından C:'de değil, D: gibi bir disk bölümünde saklanmalıdır. Bu tedbir, hem C'nin şişmesini engelleyerek performansı arttırır hem de format atılması gerektiğinde dosyalarınızın silinmesini önler.4) Bir diğer mesele de;
- çok sayıda ve gereksiz program kurulması,
- kurulan gereksiz programların kaldırılmaması,
- kaldırılsa bile kayıt defterindeki (registry) artıklarının temizlenmemesidir.
Bir sistemin kararlılığını en çok bozan şey program eklenip kaldırılmasıdır.
5) Geçici dosyaların sık sık boşaltılması sistem hızınıza önemli katkı sağlayabilir. Örneğin C:\windows\temp, C:\windows\prefetch klasörleri boşaltılabilir. Temporary Internet Files, History, Cookies gibi internet tarayıcı dosyaları da sık sık boşaltılmalıdır. Bu işlerin tamamını tek bir tıkla yapan bir çok yazılım piyasada mevcut. Örneğin CCleaner tavsiye ederim. Hem gereksiz geçici dosyaları silip hem de Kayıt Defterinizi (Registry) sık sık düzenleyebilirsiniz. Ayrıca program kaldırma işlemini de geride artık bırakmaksızın bu tür programlarla yapabilirsiniz.
6) Diğer bir husus da programların ayarlarının mutlaka yapılmasıdır. Genelde standart kullanıcılar, programları standart haliyle yani varsayılan ayarları ile kurarlar. Tabi böyle olunca da bir çok ücretsiz gibi görünen yazılımlar yanlarında arama çubukları gibi eşantiyon ajan programcıklarla gelirler. Bazı programlar hiç gerekmediği halde kendilerini başlangıçta, sistem açılışında çalıştırırlar. Örneğin Adobe Reader neden açılışta çalışsın ki? Belki günde 1-2 pdf dosyası açacaksınız belki de hiç açmayacaksınız ama adobe reader başlangıçta çalışmış ve RAM'inizi yemektedir. Bu tür programların ayarlarının yapılması, kurulum sırasında GoogleToolbar kurayım mı gibi sorularına da hayır cevabı verilmesi faydalıdır.
7) Gereksiz servislerin (Yönetimsel Araçlar - Hizmetler'de) durdurulmasını tavsiye ederim. Örneğin "kablosuz ağ yapılandırma" adlı otomatik çalışan bir servis vardır ve bilgisayarınızda kablosuz ağ kartı yoksa ya da var da kullanmıyorsanız bu servis boşuna çalışıyor demektir. Bunun gibi hizmetlerin durdurulması da hem güvenlik hem de performans artışı sağlar.
:::::::::::::::::::::::::::::::
,:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
Ram Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bellek (Ram), işlemci ve anakarttan sonra en önemli seçimlerden biridir. Bilgisayarımızdan tam performans almak istiyorsak seçeceğimiz ram diğer bilgisayar parçalarıyla bir uyum içinde olmalıdır.
Dikkat edilmesi gereken maddeler şunlardır;
1- Anakartımızın hangi ram'leri desteklediğini öğrenip (anakart markasının sitesinde, o markaya ait bütün modellerin açıklamalarında "hangi modelin hangi ram'leri desteklediği" yazar) o ram'lerden birini seçebiliriz,
Örnek: Diyelimki siz KINGSTON 2GB DDR3 1333MHz CL9 model ram'de karar kıldınız. Bu ram'in markasının Kingston, model numarasının KVR1333D3N9 olduğunu görüyoruz. Şimdi anakartımızın desteklediği ram listesini açıyoruz ve o listeden 1333 Mhz bölümüne bakıp Kingston markasını buluyoruz, bulduktan sonra model kodunun uyup uymadığını kontrol ediyoruz.
2- Alacağımız ram'in hafıza hızı; anakartımızın minimum hafıza hızıyla eşit olmalıdır. Yani anakartımız minimum 1333 Mhz hafıza hızındaysa, alacağımız ram'in de 1333 Mhz hafıza hızını desteklemesi gerekmektedir. Zaten 1333 Mhz üstü ram'leri fiyat/performans açısından tavsiye etmiyorum.
3- Anakartımız hangi bellek tipini (DDR 2 vs DDR 3) destekliyorsa alacağımız ram de bu şekilde olmalı. Yani anakartımız DDR 3 bellek tipi destekliyorsa, alacağımız ram'in bellek tipi de DDR 3 olmalıdır.
4- Alacağımız ram'in özelliklerine bakarak özel soğutucu olanlarından seçebiliriz ama bu gerekli değildir.
5- Orta düzey bir bilgisayar için önerebileceğim ram'in genel özellikleri şöyledir
2 GB - 1333 Mhz - CL7 veya CL9
Dikkat edilmesi gereken maddeler şunlardır;
1- Anakartımızın hangi ram'leri desteklediğini öğrenip (anakart markasının sitesinde, o markaya ait bütün modellerin açıklamalarında "hangi modelin hangi ram'leri desteklediği" yazar) o ram'lerden birini seçebiliriz,
Örnek: Diyelimki siz KINGSTON 2GB DDR3 1333MHz CL9 model ram'de karar kıldınız. Bu ram'in markasının Kingston, model numarasının KVR1333D3N9 olduğunu görüyoruz. Şimdi anakartımızın desteklediği ram listesini açıyoruz ve o listeden 1333 Mhz bölümüne bakıp Kingston markasını buluyoruz, bulduktan sonra model kodunun uyup uymadığını kontrol ediyoruz.
2- Alacağımız ram'in hafıza hızı; anakartımızın minimum hafıza hızıyla eşit olmalıdır. Yani anakartımız minimum 1333 Mhz hafıza hızındaysa, alacağımız ram'in de 1333 Mhz hafıza hızını desteklemesi gerekmektedir. Zaten 1333 Mhz üstü ram'leri fiyat/performans açısından tavsiye etmiyorum.
3- Anakartımız hangi bellek tipini (DDR 2 vs DDR 3) destekliyorsa alacağımız ram de bu şekilde olmalı. Yani anakartımız DDR 3 bellek tipi destekliyorsa, alacağımız ram'in bellek tipi de DDR 3 olmalıdır.
4- Alacağımız ram'in özelliklerine bakarak özel soğutucu olanlarından seçebiliriz ama bu gerekli değildir.
5- Orta düzey bir bilgisayar için önerebileceğim ram'in genel özellikleri şöyledir
2 GB - 1333 Mhz - CL7 veya CL9
Intel İşlemciler ile AMD İşlemciler Arasındaki Farklar
Intel işlemciler ile AMD işlemciler arasındaki farklarıbelirtmeden önce, bütün yazılarımızda da belirttiğim gibi; öncelikle bilgisayarımızı hangi amaçla kullanacağımızı belirlememiz gerekir. Buna kesin olarak karar verdikten sonra işlemci seçimimizi Intel mi yoksa AMD'mi seçeceğimize karar verebiliriz.
Günümüzde Intel marka işlemciler AMD işlemcilere göre biraz daha ön plandadır. Son 10 yıl içerisinde evine bilgisayar alanların bilgisayarlarında %75 civarı Intel işlemci bulunmaktadır. Bunun nedeni; Intel firmasının reklam politikası ve hazır sistem bilgisayar satan firmalarla olan anlaşmasıdır. Yani buradan yola çıkarsak, en iyi işlemci Intel'dir anlamı KESİNLİKLE çıkmamalıdır ve artı olarak kaliteli ve geleceğe dönük bir Intel marka işlemci almak istediğimizde fiyatı çok yüksek seviyelerdedir. Yani yeni model bir Intel marka işlemci çok gereksiz ve çok pahalıdır. Artı olarak Intel işlemciler her yeni modelde soket değiştirmektedir. Yani işlemcimizi değiştirmek istediğimizde mecburen anakartı da değiştirmek zorunda kalırız.
AMD marka işlemcilerin ise fiyat bakımından tam anlamıyla "ev kullanıcılarına" hitap eden bir yapısı vardır. Reklamı ve piyasası Intel'den biraz daha geride olmasına rağmen, performans olarak Intel ile aralarında çok düşük farklar vardır ve bu farkları günlük kullanımımızda anlamamız mümkün bile değildir.
Şöyleki; model olarak birbine denk Intel ve AMD işlemcileri (Intel i5 serisi vs AMD Phenom II x4 serisi veya Intel i7 serisi vs AMD Phenom II x6 serisi) arasında çok düşük performans farkları vardır ve bu farkları hangi oyun oynanırsa oynansın, hangi program kullanırsa kullanılsın, yani kısacası ne yapılırsa yapılsın anlayamayız bile. Artı olarak AMD, her yeni model işlemcide soket değiştirmez, geriye dönük uyumlu olma politikası vardır. Yani AMD marka işlemcimizi değiştirmek istediğimizde üstüne bir de anakartı değiştirmemiz gerekmeyecektir.
Performans olarak birbirine çok benzemelerine rağmen Intel marka bir işlemci popülerliği nedeniyle AMD marka bir işlemciden çok daha pahalıdır. Bu nedenle hemen hemen aynı performansı veren iki işlemci arasından AMD olanını seçmek çok daha mantıklı ve ucuzdur.
İşlemci seçerken dikkat edilmesi gerekenler konusuna da bir göz gezdirmenizi tavsiye ederim.
Günümüzde Intel marka işlemciler AMD işlemcilere göre biraz daha ön plandadır. Son 10 yıl içerisinde evine bilgisayar alanların bilgisayarlarında %75 civarı Intel işlemci bulunmaktadır. Bunun nedeni; Intel firmasının reklam politikası ve hazır sistem bilgisayar satan firmalarla olan anlaşmasıdır. Yani buradan yola çıkarsak, en iyi işlemci Intel'dir anlamı KESİNLİKLE çıkmamalıdır ve artı olarak kaliteli ve geleceğe dönük bir Intel marka işlemci almak istediğimizde fiyatı çok yüksek seviyelerdedir. Yani yeni model bir Intel marka işlemci çok gereksiz ve çok pahalıdır. Artı olarak Intel işlemciler her yeni modelde soket değiştirmektedir. Yani işlemcimizi değiştirmek istediğimizde mecburen anakartı da değiştirmek zorunda kalırız.
AMD marka işlemcilerin ise fiyat bakımından tam anlamıyla "ev kullanıcılarına" hitap eden bir yapısı vardır. Reklamı ve piyasası Intel'den biraz daha geride olmasına rağmen, performans olarak Intel ile aralarında çok düşük farklar vardır ve bu farkları günlük kullanımımızda anlamamız mümkün bile değildir.
Şöyleki; model olarak birbine denk Intel ve AMD işlemcileri (Intel i5 serisi vs AMD Phenom II x4 serisi veya Intel i7 serisi vs AMD Phenom II x6 serisi) arasında çok düşük performans farkları vardır ve bu farkları hangi oyun oynanırsa oynansın, hangi program kullanırsa kullanılsın, yani kısacası ne yapılırsa yapılsın anlayamayız bile. Artı olarak AMD, her yeni model işlemcide soket değiştirmez, geriye dönük uyumlu olma politikası vardır. Yani AMD marka işlemcimizi değiştirmek istediğimizde üstüne bir de anakartı değiştirmemiz gerekmeyecektir.
Performans olarak birbirine çok benzemelerine rağmen Intel marka bir işlemci popülerliği nedeniyle AMD marka bir işlemciden çok daha pahalıdır. Bu nedenle hemen hemen aynı performansı veren iki işlemci arasından AMD olanını seçmek çok daha mantıklı ve ucuzdur.
İşlemci seçerken dikkat edilmesi gerekenler konusuna da bir göz gezdirmenizi tavsiye ederim.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder